айтыс
91баһас — сын. жаңа. Айтыс, тартыс. Орыс әдебиеті сынында осы мерзім ішінде қаншама пікір алысу, б а һ а с (диспут) әңгімелер болды! (Қаз. әдеб., 25.02.1972, 3) …
92беке — I зат. в ет. Ыстық суықты болған аттың қаны сыртына шығып кететін ауру. Бұл ауру Арал маңында б е к е, Көкшетауда қантыстау деп аталады (О.Нақысбеков, Ауыс. гов., 102). II зат. жерг. Шалшық, лай, жаман су. Құда болып қыз бермей, Жөнімді сұрап… …
93белгітас — зат. жаңа. Қайтыс болған адамның аты жөні жазылған тас. Алаш көсемі Аймауытовтың ұлына б е л г і т а с қойылды (Айқын, 30.05.2009) …
94бесіксыпа — зат. этногр. Қайтыс болған адамның қабырының үстіне орнатылған бесік пішіндес ескерткіш. Кезінде б е с і к с ы п а орнатылса керек, жауын шайып, үстіне боз жусан, қызыл изен шығып кетіпті (М. Мағауин, Бір атаның., 238) …
95борлас — зат. Борлы жер, борлы топырақ. Құда болып қыз бермей, Жөнімді сұрап нетесің? Мен тастан шыққан тас бұлақ. Сен б о р л а с т а н шыққан бекесің (Айтыс, 2, 151) …
96дауыс — Даусы к…нің астынан шықты. Дауысы анық естілмеді , міңгірледі. Осы күнгі молдалардың қандай қатымгеріне жолықсаң да, «ау у у» деп, д а у с ы к…н і ң а с т ы н а н ш ы ғ а д ы (С. Торайғыров, Таңд. шығ., 263). Дауыс айтты. Даусын шығарып, жоқтау… …
97екі — айрық жол. Екіге айырылатын жол. Тағдыр екеуін е к і а й р ы қ ж о л ғ а салып жіберді (Д. Рамазан, Жылап аққан., 35). Екі елу. «Жүз» д.м. Сұрасам сенің атың Ырысты қыз, Е к і е л у ердің жасы болады жүз (Айтыс, 2, 48). Екі етек болды. жерг. Екі… …
98жақ — Жағы байланды. Қайтыс болды, өлді. Атыңнан айналайын хақ пайғамбар, Алладан әмір келсе – ж а қ б а й л а н ар. Аллаға тіршілікте құлшылық қыл, Қара жер өлгеннен соң тақтайланар (Қ. Толыбаев, Бабадан., 17). Жағын қарыстырды. Үнін үшірді, жылатпады …
99жан — I Жан демеді. Адам ғұрлы көрмеді, адам деп есептемеді. Әжібай қазір, міне, он сегізде, Әкесін билеп алған осы кезде. Әке шеше, қатынды ж а н д е м е с т е н, Қырындап қызды ауылды болған кезбе (С. Торайғыров, Таңд., шығ., 288). Жан сұлулығы.… …
100жекше — үст. Жек сияқты, жек тәрізді. «Қызымын, деп, Байсарының» жазып жұмбақ, Құлпырды құмға ойнаған құба ж е к ш е (Айтыс, 2, 496) …
